Vet basic Ophthalmic surgery

  • 23 Feb 2022

              ความผิดปกติหรือบาดแผลบริเวณตาที่พบในสัตว์เลี้ยงที่ต้องรักษาด้วยการผ่าตัด (ophthalmic surgery) นั้น ต่างจากการผ่าตัดปกติทั่วไปเพราะเป็นบริเวณขนาดเล็กและต้องใช้ความละเอียดอ่อนทั้งฝีมือและอุปกรณ์ที่ต้องพิเศษกว่าอุปกรณ์ผ่าตัด soft tissue ทั่วไป บทความนี้จึงขอรวบรวมวัสดุเย็บและอุปกรณ์ผ่าตัดตาเบื้องต้นเพื่อเป็นประโยชน์ให้คุณหมอสัตวแพทย์ได้เป็นแนวทางในการเลือกใช้งานกันนะคะ

            อุปกรณ์สำหรับใช้ในการผ่าตัดตาเป็นอุปกรณ์ที่ต้องมีความละเอียด มีขนาดเล็กและเบา เพื่อให้ศัลยสัตวแพทย์สามารถควบคุมการใช้งานอุปกรณ์ในพื้นที่เล็กและซับซ้อนของตาได้ง่าย ซึ่งอุปกรณ์ผ่าตัดทั่วไปที่คุณหมอใช้ผ่าตัดปกติ เช่น สำหรับการทำหมันเพศผู้และเมียนั้น จะมีขนาดใหญ่และหนักเกินไป และไม่มีความละเอียดเพียงพอ ซึ่งอาจส่งผลให้การผ่าตัดเกิดปัญหาจากความเหนื่อยล้าของมือและข้อมือ หรือ อาจจะทำให้เกิดความเสียหายต่อเนื้อเยื่อต่างๆของตาได้ ดังนั้น หากคุณหมอจะต้องทำการผ่าตัดตาแล้วก็ควรมีอุปกรณ์ขั้นพื้นฐานสักชุดหนึ่งเพื่อส่งเสริมให้การผ่าตัดสำเร็จราบรื่นได้เป็นอย่างดี

อุปกรณ์พื้นฐานประกอบด้วย (เรียงลำดับจากบนลงล่าง)

Barraquer eyelid speculum ใช้สำหรับถ่างเปลือกตาบนล่าง
ออกจากกัน

Jaeger eyelid plate ใช้สอดด้านในเปลือกตาเพื่อรองรับมีดผ่าตัด

fine-toothed Bishop-Harmon forceps ใช้คีบจับเนื้อเยื่อรอบๆ

small Derf needle holders มีร่องฟันปลาจับเข็มได้แม่นยำ
ขนาดเล็ก (ไม่เกิน 5 นิ้ว) และเบา

curved Steven’s tenetomy scissors กรรไกรปลายเรียวเล็กแหลม


อุปกรณ์เหล่านี้ เพียงพอแล้วสำหรับการผ่าตัดตา เปลือกตา และ ผิวหนังรอบดวงตา แต่หากคุณหมอต้องการให้การผ่าตัดสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น ก็ค่อยๆหาอุปกรณ์ที่จำเพาะมากขึ้นมาประกอบในอนาคตต่อไป (อุปกรณ์ผ่าตัดตามีราคาสูง จึงแนะนำให้เลือกที่จำเป็นก่อน)

 

วัสดุเย็บที่นิยมใช้และขนาดที่เหมาะสมจะใช้งาน รวมทั้งชนิดและขนาดของเข็มเย็บที่ใช้ แตกต่างกันออกไปตามแต่ส่วนของการผ่าตัด

      1. Sacryl (Polyglactin) เป็นวัสดุเย็บที่เหมาะจะใช้งานเพราะทำงานสะดวกและมัดปมได้แน่น และเมื่อถูกความชื้นก็จะนิ่มลง

      2. เลือกใช้ absorbable แทน non absorbable suture หากสัตว์เลี้ยงควบคุมได้ยาก และลำบากที่จะนัดเข้ามาตัดออก

      3. ขนาดและความโค้งของเข็มเย็บ คือ 3/8 circular, ยาว 6.4 – 13 mmสำหรับวัสดุเย็บละลาย และ ยาว 16 mm สำหรับวัสดุเย็บไม่ละลาย

      4. ใช้ neuromuscular blocking agents เพื่อช่วยให้ลูกตาอยู่ตรงกลาง (ปกติจะหมุนลงด้านล่างเมื่อสัตว์อยู่ในภาวะสลบ)

      5. ใช้วัสดุเย็บ 5-0 หรือ 6-0 เย็บ sclera ห่างจาก limbus ประมาณ 1-2 mm เพื่อใช้บังคับลูกตาให้ได้ตำแหน่งที่เหมาะสมที่จะทำงาน 

การดูแลหลังผ่าตัด

การดูแลจะประกอบด้วยการดูแลแผลผ่าตัด การป้องกันและปกป้องแผลผ่าตัด และการใช้ยาเพื่อป้องกันการติดเชื้อและลดการอักเสบ

    1. หากพบคราบสกปรกรอบบริเวณผ่าตัด ให้ใช้ผ้าชุบน้ำอุ่นกดเบาๆเพื่อให้คราบสกปรกหลุดออกง่าย

    2. Elizabethan Collar ต้องมีความยาวเลยปลายจมูก เพื่อลดอันตรายที่เกิดจากการเกาหรือถูหน้าของสัตว์เลี้ยง

    3. Topical broad-spectrum ointment เพื่อช่วยลดความระคายเคืองและป้องกันการติดเชื้อแทรกซ้อน

    4. Topical corticosteroid ointment ใช้เสริมในกรณีที่การผ่าตัดนั้นทำให้เกิดการอักเสบมาก เช่น Cryotherapy หรือ Chalazion

    5. Pain Control ใช้ NSAIDs แบบ systemic

    6. ลดการไหลของเลือดที่เกิดจากการผ่าตัดด้วย 2% phenylephrine

    7. ทำความสะอาดตาด้วย 2% Povidone iodine ที่ Dilute กับ Distilled water ที่ 1:50 ก่อนหยดตาหรือป้ายตา
 

            สุดท้ายนี้ ทางผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า บทความเรื่อง “วัสดุเย็บและอุปกรณ์ผ่าตัดตาเบื้องต้น” จะเป็นประโยชน์ให้กับคุณหมอสัตวแพทย์ที่กำลังเริ่มต้นที่จะรักษาสัตว์เลี้ยงที่มีความผิดปกติหรือบาดแผลที่ดวงตาที่ต้องรักษาด้วยการผ่าตัดไม่มากก็น้อยค่ะ

............................................

เอกสารประกอบ

Basic Ophthalmic Surgical Procedures, Veterian Key Chapter 124, Hans D. Westermeyer and Diane V.H. Hendrix ;https://veteriankey.com/basic-ophthalmic-surgical-procedures/

Surgical instrumentation and techniques for ophthalmology. What can you do in your practice? Marnie Ford, PhD, DVM, DACVO Animal Eye Care, Melbourne, Australia.
 

............................................

#BEC  #becvet #เครื่องมือสัตวแพทย์  #อุปกรณ์สัตวแพทย์ 

Share this entry

< Back