การผ่าตัดกระเพาะอาหารที่พบได้ในสุนัขและแมว (Surgery of the Stomach)
กระเพาะอาหาร (stomach หรือ Gastric ) เป็นอวัยวะที่ใช้ในการย่อยอาหารประเภทโปรตีน ในบางครั้งจะพบความผิดปกติที่จำเป็นต้องรักษาด้วยการผ่าตัด เช่น พบสิ่งแปลกปลอม (foreign body) ตกค้างอยู่ หรือ การเกิด ulcer, neoplasia รวมไปถึง tumor ที่จำเป็นจะต้องตัดเนื้อเยื่อบางส่วนของกระเพาะอาหารทิ้งไป บทความนี้ จึงใคร่ขอนำเสนอแนวทางในการจัดการผ่าตัดกระเพาะอาหารทั้งแบบ Gastrotomy และ Gastrectomy
A. การผ่าตัดเปิดกระเพาะอาหาร หรือ Gastrotomy
นิยมใช้การผ่าตัดเปิดกระเพาะอาหารเพื่อนำ foreign body ออกจากกระเพาะอาหาร โดยจะทำการผ่าตัดในบริเวณที่
1. ไม่มีเส้นเลือดผ่าน (avascular area) ของกระเพาะอาหาร
2. กึ่งกลางระหว่าง lesser และ greater curvature ของกระเพาะอาหาร
3. ใช้ Stay sutures ทั้ง 2 ฝั่งของรอยกรีดเปิดกระเพาะอาหาร เพื่อใช้ตรึงกระเพาะอาหารมาที่ขอบของรอยเปิดที่ช่องท้อง
4. แนะนำให้ใช้ moist laparotomy sponges ปิดที่รอยเปิดกระเพาะอาหาร เพื่อป้องกันไม่ให้ gastric content หลุดออกมา
5. นิยมใช้ใบมีดเบอร์ 11 ในการกรีดเปิดกระเพาะอาหาร
6. ใช้ Metzenbaum scissors แหวกรอยกรีดของใบมีดเพื่อขยายให้รอยเปิดกระเพาะกว้างเพียงพอต่อการผ่าตัด
7. หากพบว่ามีเลือดออกจาก seromuscular layer ให้ใช้วัสดุเย็บละลายขนาดเล็กมัดปลายเส้นเลือดฝอยเพื่อห้ามเลือด
8. เย็บปิดกระเพาะอาหารด้วย one-layer simple apposition pattern ด้วย 3-0 monofilament absorbable suture
9. ล้างทำความสะอาดช่องท้องด้วย warm saline ก่อนเย็บปิด abdominal cavity
10. ควรเปลี่ยนถุงมือผ่าตัดและอุปกรณ์ผ่าตัดชุดใหม่ แยกกันระหว่างการผ่าตัดกระเพาะอาหาร(ที่อาจปนเปื้อนจาก gastric content) กับชุดที่ทำการเย็บปิดช่องท้อง (abdominal closure)
B. การผ่าตัดบางส่วนของกระเพาะอาหารออก หรือ Gastrectomy
ใช้การผ่าตัดนี้เพื่อนำเอาบริเวณของกระเพาะอาหารที่เสียหายจนไม่สามารถรักษาได้ออก เช่น ความเสียหายจากภาวะ Gastric Dilatation volvulus (GDV), รวมทั้งการผ่าตัดเพื่อรักษา ulcer หรือ neoplasia โดยมีคำแนะนำว่าการผ่าตัดเพื่อรักษาภาวะ gastric ulceration นั้นควรตัดบริเวณรอบๆ ulcer ออกค่อนข้างกว้าง เนื่องจากการเกิด gastric ulcer มักเกี่ยวข้องกับการมีภาวะ gastric adenocarcinoma หรือ gastric lymphoma ร่วมด้วย
คำแนะนำในการผ่าตัด Gastrectomy
1. ควรผูกมัดเส้นเลือดที่มาเลี้ยงส่วนที่ต้องการตัดทิ้งก่อน
2. ใช้ Metzenbaum scissor ตัดส่วนที่เสียหายออกจนถึงบริเวณที่เนื้อเยื่อกระเพาะอาหารปกติ
3. การใช้ auto stapling equipment ช่วยลดโอกาสที่เนื้อเยื่อกระเพาะอาหารจะเสียหายจากการใช้วัสดุเย็บตามปกติจาก 60% เป็น 10%
4. สามารถใช้ 4-0 monofilament absorbable suture ผูกปลายเส้นเลือดบริเวณผ่าตัดเพื่อลดการเสียเลือดได้
5. หากจำเป็นต้องใช้วัสดุเย็บในการเย็บปิดกระเพาะอาหาร แนะนำให้ใช้ two inverting continuous suture pattern หรือ อาจจะใช้ Cushing suture แล้วตามด้วย Lambert pattern ก็สามารถทำได้เช่นกัน
…………………………
บทความโดย : สพ.ญ.พิชญาภา ชมแก้ว
…………………………
เอกสารอ้างอิง
1. E. Monnet, How to perform a Safety Gastrointestinal Surgery, WSAVA 2015
2. John M Williams, Journal of Feline Medicine and Surgery, Feline Gastrointestinal Surgery : Principles and essential techniques, First published online February 21, 2014
..............................................
#เครื่องมือสัตวแพทย์ #คลินิกสัตวแพทย์ #โรงพยาบาลสัตว์ #อุปกรณ์สัตว์เลี้ยง #อุปกรณ์สัตวแพทย์ #BEC #becvet #BECpremium #อุปกรณ์สัตว์เลี้ยง #อุปกรณ์สัตวแพทย์ #สัตว์เลี้ยง #Polyglactine910 #Sacryl
Share this entry